BÊRIYA BOTAN
(Ji giyanê Þêx Evdirehmanê Garisî re)
Kanî Derwêþ, ka Herekol, ka Kepir
Ka zozanên bavê-Têlî ka kê bir
Dibêjin ko Burca-Belek hilweþî
Text û bextê botiyan de ka geþî
Seyrangeha Banûwa Zîn ma çi bû
Naxuyin qet xiþr û xemlên wê li kû
Ka Westanî ka Qesara ka kanî
Kanîn zozan, cihên bilind kebanî
Awan jî bit kanî Beko, ka nêreng
Kanîn ew bezm, kanî bade, kanî beng
Basiret kû, meqþibendî, terîqet
Ka þêxên me, kanî rêzik þeriet
Kanî Seqlan, Seqnefis kû Nêrgizî
Gul û rihan zeriyane, tev rizî
Ka Azîzan, þêx û seyda û axa
Kanîn ew qesr, tev bilind û tev ava
Kanî Sitî, kanî jinmîr û cêrî
Kanîn ew rim, ka huwêzî, þeþperî
Mîr Mihemê ê nêçîrvan kanî kû
Çeper li kû, kovî, hevor, nêrî kû
Ka gêra wî, Gera-Xanî, gejgering
Ka salên me, bekirbegî, xweþ devling
Kanî mîrek, ka mifirdî, kanî beng
Kanî lolo, lê lê li kû, kanî deng
Kanîn çeper, betî li kû, ka celab
Nêrekew kû, pêjn û dengên qeb û qab
Bor-miriþkan tenik biye kete ba
Ez botî me diþtexilim her bi pa
Ka banê me, yê Azîzan, kanî war
Kepirê de ne kozik in, ne jî dar
Pa ez bêjim, pa dizanim çi bêjim
Pa bi Xwedê wek nexweþ im û gêj im
Kanî dîwan, ne diyar e xafa mîr
Ka çîrokbêj, dengbêj li kû kanî pîr
Teter li kû, Axayê-Sor û ew reng
Tenbûr û ney, kemençe û zirne deng
Kanî dawet, qelîsêl û medfûnî
Tirþik, parêv, arok, mehîr, hêkrûnî
Kanî civat, fîl û setrenc, ka zindan
Ko tê de mir, þahê mexrib, Mîr-Alan
Dotmîr li kû, ka mîr Þeref, mîr Ezin
Kanî bavê sitiya Zîn, mîr Zengin
Beg û axa kanî tovrind, kanî dot
Ne mîr mane, ne mîrîtî, ne jî cot
Ne Gurgêl e, ne Finik e, ne Cizîr
Ne rîsipî, ne kefxwê ye, ne kizîr
Ne Buhar e, ne Havîna mîr Þeref
Zivistan e, dwanzde hêv tev ber û berf
Ne dêmir in, ne þahînet, ne hevþîn
Kanî mîr Þem, kanî Tacîn û Gurgîn
Kanî ew bext, kanî bextî, ka koçer
Sadon li kû, ew serekê þevînger
Kanî mêrxas, ka xulam û mifirdî
Ka li kû man ew gernasên nedîtî
Ka zirtxane, gurz û cidî, kanî hesp
Xencer û rim, kanî þûrên rast û çep
Pira Bafet belê ev e, kevane
Kevin bûne, ne tirîne, sorane
Ji delavê qitikan ve naye deng
Kew û kevok di þînê de ne man ceng
Þeylo bûne kaniyên me ka rejû
Maziyan de ne pel mane ne gezû
Kanî Xanî, Feqeh-Teyran û Mela
Ê Cizerî, ne jî Batê, kes nema
Þax li kû ma ka Berwarî, ka Dêrgul
Tu tiþt nema, wemirîne deng û gul
Kanî Xêrkan, Harûnan û Jêliyan
Þûvî li ku, Welat-Kelhok û Goyan
Batûyan kû, Welat-Kilîs, Sipêrti
Ne Soran in, ne Mûsereþ, Silopî
Kiçan, Teyan, Dûdêran kû ka Mîran
Hacibêra, kanî Þernex, Garisan
Ne Hesinî, ne Elikî, ne Memî
Eruh li kû, ne Alîyan, Gergerî
Ji garisan ne koçer in, ne dêman
Kanî Zêwkî, Welat-Kêver, Ebasan
Dawûdiyan, Omerkan jî, ka Kheran
Ma kher bûne, tu deng naye ji tuwan
Kanî Xaltan, bira Zerdeþt, Hewherî
Þûrkêþên me, filehên me Hevêrkî
Ka þikefta mîr Miheme, ka perî
Kanî Dasnî, kanî keçên surperî
Kanî Þingar, ka xwalên me, yezîdî
Belav bûne, bê rêzik in bê serî
Dêra-Reben weke berê vala ye
Hejale jî diyar niye raza ye
Mifiryan kû, kanî lavij, lajebêj
Tîr û kevan, þûr û mirtal û destrêj
Ne eþîr in, ne bajarî, ne fileh
Burc û kelat, ne segman in, ne þergeh
Kevnar ne man û nayin pê tu nûjen
Tarî her der, ne kulek in ne rojen
Di Tanzê de ne feqeh in ne mela
Medresa-sor xerabe ye ji nû va
Kela Ewrex her bi ba ye, kela kevn
Tê de îro pîrhevok in û çend tevn
Kanî Þêx im, Evdirehman garisî
Ew jî kuþtin sorgula me çilmisî
Herê lawo tev de çûne nînin nin
Destê me de ne hesp mane ne jî zîn
Kurdistanê tu abadin, her heyî
Îro, sibe û hergav jbî dê hebî
BILÛRA MIN
Bilûra min a þîrîn
tu di sariya sibehê
û hingûra êvarê de
hevalê bêhevalan,
destbirayê þivan û dilketiyan î.
Dengê te
hêstirên dilên xemgîran,
silava ji hev-veqetiyan,
girîn û zarîna dilketiyan
tîne bîra min.
bilûra min tu î,
xemrevîna terkeserên dinyayê!
Dengê bilûra min,
çiya û zozanên bilind,
kaniyên bi gul û rihan dorgirtî,
guhê þkeft û serê zinaran
guhdarên te ne!
û sira bayê xerbî
te di nav pelên darê de digerîne.
Bilûra min, were emê
bi wî çiyayê bilind re
bi hewa kevin,
û bibin cîranê bayên xurt
û hevalê kimtên wan
yên bi mij û dûman,
û tê de dengê xwe berdin,
û zarîna dengê me
bikeve nav kortal û geliyan
û bêcaniya erdên jêrîn
bihejîne;
û pêlên ava heftreng
ên xemzebaz
nalîna me bigehîne
deþta Sirûç û Diyarbekrê;
û beriya mêrxasên Berazan;
û kalîna berxan
tev þehîna hespan
li me vegerînin.
Bilûra min, binêre û bibihîze!
Roj çû ava,
stêra êvarê bû geþ,
kolosên çiyan ên gewr
û hewraniyên wan ên sor û zêrîn
bûne çûn;
û pêlên ava þevê ên reþ
ketine deþt û newalan
heta rûyê gir û kepezan.
Di qeraca de
kevir piyê þevgera dixapînin
û bêdengiya þevê de
pêjna lingên mêrxasan tê.
Bilûra min,
dengê xwe berde!
Dinya, mîna zarokekî berþîr,
ket dergûþa xwe;
Dengê xwe berde, bilûra min,
û jê re bilorîne,
xema wê birevîne!
Bilûra min tu î.
Xemrevîna terkeserên dinyayê;
û li rohelatî
dema ko dinya hiþyar dibe
ji xew radibe
ji me re
strana azadî û serbestiya
Kurdistanê
binehwirîne,
û dengê wê stranê, bila,
mîna tîrêjên rojê ên pak û zêrîn
bikeve nav dil û guhên me.
Bilûra min,
Tu î xemrevîna dilketiyên welêt.
(Celadet Elî Bedirxan)