WELATPERESTî

DÎYARÎYA YARÊ

EVÎNA DÝL

AZADÎXWAZIM

DAYÊ TU MEGRÎ

DI BÎR ANÎN

EY FELEK

EZ Û GUNDÊ HESARÊ

FERATIM - KÊFERATIM

FIDAKARÊ WELATIM

JIN HENE, JINKOK HENE

KA KEVN NADÊRIN

KEKO EZ BILÛRVANIM

LI ROJHILAT

PORT Û SHÎRET












WELATPERESTÎ

Payebilindî

Welatperestî

Çekên qelsan e:

Jarî û mestî

Zana û jîr im

Bindestê dijmin

Çiqas dijwar e

Ewreng bindestî

Destan vemalin

Dakevin meydan

Eger dixwazin

Bigrin serbestî

Ey gernasên kurd

Rabin weke ?êr

Ji xwe bawêjin:

Xwarî û sistî!

Xebat ji bo me

Divêt bi xurtî

Dilpak û zana

Gelek bi ristî

Welat xwe? bûke

Xwîna me qelen

Naxî ber sîngê

Bûkê nexwestî

Metirse ko kurd

Pir pa?de maye

Kesî nedî go?t

Bê çerm û hestî

Qûnax bi qûnax

Diçî ser çiyê

Raste di vê rê

Gelek diwestî

Welat ta kengî

Wilo parçe bî?

Em tev di nav de

Jar û ?ikestî

Cigerxwîn îro

Gel pir ?iyare

Bese metirse

Kêr gîha hestî!

DÎYARÎYA YARÊ

Ji dostê re çi rêkim, ez diyarî?

Diyare yar dixwazî min bi yarî

Dixwazim can û dil jêre bi?ênim

Tenê ?erme, hemî derd û hejarî

Dixwazim herdû çavan jêre rêkim

Bikêr nayên, ji wan her xwîn dibarî

Divêm jêre ziman û dev bi?ênim

Ne hêja ne ?ev û rojan bi zarî

Nizanim ez, çi hêjaye ku rêkim?

Cihan pêkve bihayê biskê tarî

Serî, naçare min danî li ber pê

Me go: ?ahim, tu pêlêke siwarî

Tenê xanim, bi nazî hete ser min

Zivistan e, li min ?în kir biharî

Bi wan lêvên ?irîn go: rabe seyda!

Tu serbest î ji min çibkî, dikarî

Ji rêve ez bezîme pê û destan

Bi jor ve hilki?îme ez ji xwarî

Ji bexçê paxilê çûme du sêvan

Ji bistanê riwan dêmên henarî

Ji lêvên erxewanî min du sed cam

?eraba hingivînî nû, vexwarî

Bi destê xwey sipî ez kirme hembêz

Wekî pola helandim ez bi sarî

Me herdû dest li bejnê bûn hemaîl

Bi ber pêlan ketin re?bisk û çarî

Me talan kir ber û bistan bicarek

Kenî û go: bese rabe Hesarî!

Me go: gorî Cigerxwîn bû divê rê

Bi dest nayê wekî îro tu carî

EVÎNA DIL

Evîna dil, te dil kirye birîndar

Bihara min, hemî zer bûn gul û dar

Me ew rojên ciwanî, dan bi tolik

Ketim he?tê, ji nûve bûm evîndar

Diran û çav û dil pêkve ?ikestin

Û porê min sipî bûye bi yek car

Bi her çaran dibî xort û dipî pîr

Ji bona min nema hêjan e her çar

Nezanim ez, digel jînê dibazim

Weke berxê dinav pencên gurê har

Cihan pêkve di çavê min de xwe? bû

Niha, pîr im, di çavê min de bû sar

?eva re? pej vedane, hate ser min

Ku roja min liber ava ye, êvar

Ciwan bûm, ez bi dost û yar û kes bûm

Ku pîr bûme, hemî kes bûne nayar

Evîna min wekî hespê çeleng e

Revandim ez, ne zengo û ne hevsar

Li kû dimrim, diçim kû, ez nizanim

Dema dimrim, ezê çibkim bi Hessar?

Ketim he?tê û serjêr bûme de?tê

Ne ew lat û ne ew hîm û ne ew dar...

Berê rengê pilingan ez bi saw bûm

Ji ber xapan, niha ez bûme keftar

Bi ber pêlan ketim bê doz û daxwaz

Dinalim ez wekî Hirçê birîndar

Cigerxwîn bes bibêje, pir dirêje

Bese kurdo, ji xew rabe tu hi?yar ...!

Stockholm 18.6.1980

Cigerxwîn



AZADÎXWAZIM
Tîp û lekên kurd ketin zinaran

Li hawîr bumba bû gullebaran

Êrîs dibin der komên neyaran

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Shev ta sipîdê me nîne qet xew

Cihan li ber me dibîte rew - rew

Nêrkew nexwenî, çi bêî mêkew ?

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Bavê te çû sher, shêre li meydan

Êrîsh dibin ser Îran û Tûran

Destên xwe dan hev kurmanc û dostan

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Kengî mezin bû, divêm bixwênî

Rewsha cihanê tu xwesh bibênî

Ji nû tu karî dijmin derênî

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Keç û kurên kurd hemî shîyarbin

Ji bo serbestî hemî li karbin

Ji hevre dostbin, dijê neyarbin

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Dijware dijmin, Tûran û Firse

Gernas û mêrbe, ji wan metirse

Sibê shiyarbû, li min mepirse

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Ji bo xweshbin dem û gevên te

Ezê sipîdê bighê bavê te

Bere ziwabin herdu çavê te

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Milên xwe bidme milên berane

Di sherda en tev xûshk û birane

Êrîsh bikin em, lê sher girane

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Bizane, xwendin ji bo we derman

Da ku bizanin qanûn û ferman

Derxin ji dil em van tirs û sherman

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Destên xwe bidne destên çepên rom

Bibin partîzan bi leshker û kom

Carek metirsin ji "hok" û "fantom"

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Dibî bavê te di sherde bimrî

Zinhar kurê min nebî tu bigrî

Em tenê kushtin ji bo tu nemrî

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Dijmin naçî der bi lav û gazê

Xwînê nerêjî naghê daxwazê

Siba diçim sher divêm tu razê

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Shex û melan em tev kirne derwêsh

Ev bû du sed sal, em bûne berbêsh

Ba bêne kushtin, nemêni ev esh

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Shîn tê bi xwînê dara serbestî

Îdî naxwazin dîlî, bindestî

Ev êlperestî, ev olperestî

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Mirovperestim mîna Cigerxwîn

Serbest bijîn tev, ne wek "Mem" û "Zîn"

Jîna serbestî, divê me ev jîn

De rabe ser xwe, kurê min rabe!


Cigerxwîn


PASDA


DAYÊ TU MEGRÎ


Rom û ecem tev welat vegirtin

Bindest dijîn em, ji ber ku kurdin

Çira û rewshen li me vemirtin

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Xwendin nehishtin li nav me kurdan

Ne hish, ne bîr man ji êsh û derdan

Ev bax û bostan, ji dest xwe berdan

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Shêx û began tev em kirne kola

Bê maf û bê cî berdane çola

Dan ser milên me darên dehola

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Mizgîn! Tu shabe va em dixwênin

Azadîxwazên cihan dibênin

Divê ku dijmin bi zor deênin

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !
Va em shiyarbûn, xwende û zana

Me rê tev girtin ji ber nezana

Zû, zû me naskir ev reng dizana

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî


Dijmin du nifshin: hundur û derve

Hinek di binve, hinek di serve

Kurdên nezan jî tên me bi serde

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Divê ji bo te em rast bibêjin

Bindest û kola tim jîndirêjin

Nabin xwedî maf, xwînê nerêjin

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !

Em tev diçin tên, dolab û çerxin

Mebîne ko em ciwan û ferxin

Divê ku dijmin ji nav xwe derxin

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Divêt bi leshker herin zinaran

Konê xwe vegrin li pêsh neyaran

Êrîsh bikin em bi gullebaran

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Resha xwe bavêj, dayna cilên xwe

Kelashînkofê bavêj milên xwe

Xeman em derxin ji nav dilên xwe

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Sûndê dixun em bi pût û late

Heta ku negrin Zab û Ferate

Serbest nekarin em bêne ba te

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Rabe bi hevre em herna shaxan

Derman bikin jin: lash û kelaxan

Ronî bidin xwesh rengê çiraxan

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Milên xwe bidne milên me shêran

Di shevreshan bin rengê sitêran

Shêr tevde shêrin, çi jin çi mêran

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Dayê em xortin xwîna me germe

Bindest bimênin ji bo me sherme

Ta kengî dijmin pasha li ser me ?

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !

Îdî me nabên ev reng û ev jîn

Em tev shiyarbûn Ferhad û Shêrîn

Em guh didêrin dengê Cigerxwîn

Ger bêne kushtin, dayê tu megrî !


Cegerxwîn
PASDA



DI BÎR ANÎN
Ey dilo jaro li kûne,

Desht û zozanê dimin ?

Kanî ew cejn û sema û

Gesht û seyranê dimin ?

Guh bide ber qîr

Û nal û ah û wvxanê dimin

Min divê ku nû ciwanbim

Biçme nav bax û rezan

Kanî ev reng nuciwanî ?

Kanî bostanê dimin ?

Shahî û nûroze îro

Tên semayê kesk û sor

Têne ber çavên me gav û

Çax û dewranê dimin

Keske sorin çox bi surme

Ser bi zêrin cerg û bez

Ka li kûne: dehrî û

Xeftan û mîtanê dimin ?

Ah di bîra minde mane

Ew demên shêrîn û xwesh

Tevger û lîzên bi lotik

Dengû xoshxwanê dimin

Min di nav bax û rezande

Lot didan bê tirs û pirs

Min gul û nêrgiz didan hev

Ka gulistanê dimin ?

Serxweshê dengê bilûra

Wî shiwanê ber zinêr

Kanî îro ew bilûr û

Ew bilûrvanê dimin ?

Tev di bin lingên neyaran

Tên pelaxtin yek bi yek

Ew kelat û ew sera û

Birc û eywanê dimin

Ey Cigerxwîn bes bibêje

Pir dirêje ev deram

Maçê lêvê erxewanî

Derd û dermanê dimin.

Cegerxwîn

PASDA



EY FELEK
Ey felek, ka ew sera û

Birc û qûnaxê dimin ?

Ka rez û bostan û dar û

Kanî ew baxê dimin ?

Çîçek û nêrgiz herishtin

Tev ji bîna sor - gulan

Surperî nayên semayê

Kanî qozaxê dimin ?

Qeb-qeb û dengê kewan

Nayên li ser lat û çiyan

Kûre - kûre rengê bûman

Nalêya zaxê dimin

Ser bi zêr û çox bi surme

Dest li ber, rû nale - nal

Dê bi kê xwesh bin di dilde

Ev key û daxê dimin ?

Bilbilê malik xerab

Herdem bi hewar û girî

Xwesh li ser sorgul dinalîn

Bûne ortaxê dimin

Qumriyan sed rengê awaz

Wan ji derdê nêrgîzan

Bûm li ser kox û kelat û

Qesr û çardaxê dimin

Dijminê zordest û zana

Tev welat girtin bi zor

Erdelan û shehrezûr

Û shax û kurd - daxê dimin

Kurdê gernas ku shikandin

Tîp û komên Ingilîz

Ketne bindestê neyaran

Bûne Altaxê dimin !?

Diminê milet di îro

Bûne rêber bo welat

Ên bi xapan em dixwarin

Bûne ocaxê dimin !?

Ma gelo kevneperestim ?

Na, ne raste ezbenî !

Lê dixwazim zû shiyarbin

Dost û hevçaxê dimin

Ez ciger-xwînim li ser vê

Pashdemeyina welat

Rengê efyon tên firotin

Rist û ev xaxê dimin...

Cegerxwîn

PASDA


EZ Û GUNDÊ HESARÊ
Hesarê qundê me ye

Deshtek ne pir fireye

Hawîr deshtawê çiya

Li jor darên devî ya

Herdû alî rez û dar

Heta dighê ber zinar

Çend çiyayên xwedî nav

Ko me li wan dikir rav

Shêx Sultan û shêx Sehor

Çim û Hopê hawîrdor

Deshta wê tev kanî ne

Xo ew jêre danî ne

Hatina wê gelek pir

Rokê nebûn dexilkir

Tirî, êmîsh navdarin

Heta berf tê li darin

Doshaba wê pir biha

Girantir bûye niha

Ceh û genim gelek tên

Nîsk û sholik belek tên

Pez û sewal gelek bûn

Li nav çiyan bi lek bûn

Pembû, gelek diçandin

Bi çinîn û kishandin

Qitî, ecûr û shebesh

Lê petîxên me pir xwesh

Hirmî, Bihok û hejîr

Li ser daran dibûn pîr

Nifshên tirî hezarin

Belkîjî bê jimarin

Rêçel û gûz û benî

Gelek xwesh bûn, ezbenî

Gundê me j î gelek shên

Du ça dinav gund re tên

Qesra axê li jore

Hinqî kevne reng sor

e Qesra sora pir bilind

Bûye keleh ji bo gund

Abora gund zêde ye

Dewletek serbixwe ye

Tishtek tenê neçê bû

Zordestî ya axê bû

Kurtêlxwerên wî dijwar

Ji ber zora wan hewar

Bêsh û bela giran bûn

Ji ber wan em xezan bûn

Ji ber zora sengela

Derewên shêx û mela

Pishta me bû xwar û xûz

Bi axîn û kûze-kûz

Eshîr dibûn dubendî

Çi axa û çi gundî

Sher û shewat û talan...

Malik li me bû wêran

Dijmin diket nav welêt

Xwîna me tevan dimêt

Dar û qamçî û lêdan

Yan pere û yan zindan

Tev nezan û nexwendî

Yek jî nebû efendî

Jin û mêr tev diçûn kar

Karê tevan pir dijwar

Palevan û gêrevan

Tevan pembû avdidin

Shivên rezan didinhev

Herdû alî weke hev

Kebanîya xweshmirês

Dolabrês û teshîrês

Kevanjen û tevinker

Destevala diçû sher

Derb û ber û av û nan

Dibir ji bo ê shervan

Hem nanpêj û rishtebir

Karê malê tev dikir

Lê dar bi destê mêr bû

Li ser jinê çi shêr bû !

Li vî gundî mezin bûm

Ez biçûkî wek cin bûm

Sêzde salî derketim

Bi ber bayê xwe ketim

Ji ber axê û Gerebêt

Ev gund nema bi kêr têt

Bavê min bû wilo got

Em derketin cot bi cot

Dil tijî bû ji derda

Ko me gundê xwe berda

Çûn cem Osmanê Temo

Pashê çûn Bêdermemo

Biner çib serê me hat

Sibeh zû nû, Rojhilat

Hate ser me Gerebêt

Ji dev diçin ar û pêt

Bi candirme, zirte-zirt

Bi ser me de sibê girt

Lê xelkê gund wek mêra

Em veshartin wek shêra

Ew serkarê dîn û bar

Çi anî serê muxtar

Ji bo me pir li wî dan

Lê em nedan destê wan

Candirme ko siwar bûn

Hê ji nû em shiyar bûn

Vegeriyan , hatin gund

Lê dixwênin bûn û kund

Birçîbûn û giranî

Heçî nedî, nizanî

Nexweshî û birçîbûn

Derketin û bêcîbûn

Giranî yek pir dijwar

Xelkê goshtê keran xwar

Sherê giran kete jor

Dijmin welat girt bi zor

Du milyon kurdên bêçar

Bi ser me de hatin xwar

Birçîbûn û nxweshîn

Di nav me de dimeshîn

Bi vê êshê mirin pir

Mêrê xushka mijî mir

Bavê min çû Amûdê

Tenê mane, ez û dê

Birayê min çûbû sher

Li hinda Balîkeser

Lê raborîn meh û sal

Shevek revî hate mal

Tev rizî û perîshan

Dey li me kir: kanî nan ?

Ew kesê ko direvî

Nema karî derkevî

Ew jî me shand Amûdê

Dîsa mane ez û dê

Zivistan çû, hat bihar

Ez û wê jî hatin xwar

Lê çawa borî sibat

Hala mezin li pey hat

Bavê min jî bi wê çû

Nexwesh ket û ranebû

Em diçûne ser xetê

Dibûn palên dewletê

Tirên, dibirne Mûsil

Dixwbitîn em ji dil

Pashê ji Amûdê çûn

Bêdermemo me kir shûn

Bûne pêwanên reza

Ji nû ketin nav diza

Diya mina kevnejin

Tevinker û kevanjen

Dilovan û bîrewer

Ev jîn pêre neçû ser

Diya ji min hezdikir

Nexwesh ket û li wê mir

Çawa tê ber çavê min

Agir tê hinavê min

Mele Xelîl jin anî

Li min bû bargiranî

Di wê çaxê, wê mehê

Vegerîyam cem xwehê

Nazdar û efendî bûm

Yanî quranxwendî bûm

Lê wê ez kirim shivan

Tenê ji bo kinc û nan

Heta salên min bûn bîst

Hish û mijî ji nû lîst ;

Çiman ez dibim shivan ?

Çima nabim xwendevan ?

Ji nû çûme xwendinê

Min çav berdan vê dinê

Melayê Hazda banî

Bîst û heshta jin anî

Lê min hespê xwe bezand

Ta shihada xwe sitand

Hingî derbas dibû jîn

Serpêhatî me pir dîn

Sher û shewat û kushtin

Dil û ciger dimishtin

Ji sala bîst û çara

Ketim rêza hishyara

Ji bo jîn û felatê

Ketim nav kêferatê

Ji çîroka Mem û Zîn

Navê xwe kir Cigerxwîn

Cegerxwîn
PASDA

FERATIM - KÊFERATIM
Guj-guj û him-him Feratim, Ferat...

Xush-xush û xum-xum Feratim, Ferat...
Feratim, kêferatim

Karim, xebatim

Jîn û felatim

Veye ez hatim
Ji jorve ez têm

Diçim ber bijêr

Di nav dilê min

Tev gewher û zêr
Feratim...

Bi him-him ez têm

Bê ser û bê min

Ser derya mezin
Feratim...

Daxwaza millet

Feratê dijwar

Di ber xwe dibim

Tev gersh û gemar
Feratim...

Dengê sewîyan

Rengê birçîyan

Ez dengê shivan

Xama xwendevan
Feratim...

Tev ah û nalîn

Giryan û qêrîn

Bi çelq û lem-lem

Hemî kul û xem
Feratim...

Diçim pêsh bi rist

Wek sitêr û rist

Hemî derd û kul

Dikevim nav dil
Feratim...

Di dilên xortan

Dikelim herdem

Ber pozê dijmin

Ez xîp û kelem
Feratim...

Ez xwendevarî

Ezim hishyarî

Dûr û dirêjim

Gavan tavêjim
Feratim...

Di nav dilande

Pir xurt û bi tîn

Di nav damarên

Xortanê bûm xwîn
Feratim...

Di ser hevre têm

Bi çelqîn û guj

Di ber xwe dibim

Dijminê xwînmij
Feratim, karim, xebatim

Ez kêferatim

Vaye ez hatim
Ji Kurdistanve têm

Pir xurt û bi tîn

Ez pêta cerg

Û dilê Cigerxwîn
Cegerxwîn
PASDA

FIDAKARÊ WELATIM
Erê dayê metirse vame hatim !

Wekî rojim niha vame hilatim !
Ji bo ko te ji dest dijmin derênim

Wekî Zab û Feratim, kêfratim
Dixwazim derkevim shax û zinaran

Li ber dijmin wekî lat û kelatim
Ji min dijmin ditirsî, pir dipirsî

Ku ez hatim wekî Zab û Feratim
Didim ber xwe hemî sermayedaran

Wekî Shapim di Sîpanê Xelatim
Ji dostanre hemî pertav û ronak

Ji dijminre wekî arim, Shewatim
Ji bo jar û belengazan biharim

Ji bo har û neyaran ez Shibatim
Li tarîxê binêrin ez kusame ?

Xwedi eywan û birc û pût û latim
Evim ez, lê di bin destê neyaran

Eger rokê ji xew rabim du qatim
Li ber pozê neyaran xurtemêrim

Ciger-xwînim, fidakarê welatim.
Cegerxwîn
PASDA

JIN HENE, JINKOK HENE
Cihan bûye zivistan

Rê û biwar rawestan

Berf û baran û bahoz

Hawîr bûye terpetoz

Çûk nikarin derkevin

Teba nema dilivin

Rê winda kir çîqê resh

Di wê roja pir nexwesh

Cihan li ber tarî bû

Ew nizanî diçî kû

Bi bez diçî, dil bi kul

Per û terî hemî shil

Ji ber serma Sibatê

Xwe avête ber latê

Pir tarîye, bû dereng

Di shikeftek resh û teng

Çîqê reshê pir bi rû

Xwe avête hindirû

Ket hêlîna kevokê

Xwe berdaye ser çokê

Kevokê kir qire-qir

Pepû, ji ku hatî vir ?

Ba, bahoz tên bi gij-gij

Cihan tevde bûye mij

Ez hatime mala te

Xwe daye ber pala te

Ej î wekî te teba

Gerek bêjî: merheba

Van çend rojan Sibate

Tim namênim li ba te

Ezê herim mala xwe

Bighêm cem hevala xwe

Lê kevokê bi xeyd go:

Na heyra, na, de o, to !

Îshev raze, sibê zû

Here bêka diçî kû ?

Ez bi tenê jina bî

Hêlîn tenge, nîne cî

Nêr hemî dest dirêjin

Xelkê siba çi bêjin ?

Cegerxwîn
PASDA

KA KEVN NADÊRIN
Bavê te gelek ji me kushtine

Wey bêbext, bêbext, bêbext !

Malbata me û we li ber hevin

Bi tiving û shûr û dar û rext
Dijminahiya me dijmin kire axa

Ma nebese, ta kengî wilo bin ! ?

Ji dest me derxistine ew tac

Û can û mal û dar û text
Sere xwe li min dihejenî ;

Yanî gunehkarim ez

Berê xwe ji min diguhêzî ;

Yanî gunahkarim ez
Were em ka kevin nedêrin !

Û guh nedin heçî çû

Bextiyarî çavnêrî me ye

Ko bê pir bextiyarim ez
Ji bavê tere çi hatiye gotin

Bê bextîne, bê bextîne tev

Ji diya tere çi hatiye gotin

Durûtine, durûtîne tev
Cobarên bê bexte li gundê me û we

Dibin wek derya ko tev bighên hev

Cegerxwîn
PASDA

KEKO EZ BILÛRVANIM
Keko ez bilûrvanim

Bi her tishtî dizanim

Çîyan tênim govendê

Berxê mîjo di bendê

Hirç û hov û dar û ber

Lotan didin tev li ber

Ev masîyên Derya Resh

Bi bilûra mi serxwesh

Welat tijî bûn li deng

Tên dîlanê shox û sheng

Keko ez bilûrvanim

Ez shivan û gavanim

Rûnistîme bin darê

Didim pesnê biharê

Dengê saza min zîze

Darblûra min gwîze

Ez pif dikim bilûrê

Dil agire dikûrê

Shiyarbûne rast û çep

Turk û Taçîk û Ereb

Vexwariye me ev durd

Ji bo shiyar bikim kurd

Lê ez çibkim ranabî ?

Nizanim wê çawabî ?

Nizam kere jan jî ker ?

Ez bi gurzan tême ser

Serî hishke wek kevir

Divê bishkê bi bivir

Divê gurzan deynim ser

Yan jî jêre bêjim her

Dijmin dêwê xwînvexwar

Welat kirye tar û mar

Hirç ketîye nava rez

Li min bûye lez û bez

Dikim hewar û gazî

Bi vî dengî, vî sazî

Kes guh nadî saza min

Qîr-qîr û gaz-gaza min

Kurdno hemî bibne yek

Dest bavêjin gurz û çek

Werin sherê hirç û dêw

Biparêzin mal û mêw

Ji vî bextê minê resh

Ez nexwesh û ew nexwesh

Bê xwedîne rez û mal

Ezê çibkim pîr û kal

Rezê mine ji kerkûsh

Dijmin xwar û maye pûsh

Dikim qêrîn û gazî

Dilê min wer dixwazî

Ez pêwanim bilûrvan

Ne mêrkujim, dilovan

Bi guv-guv û bi nalîn

Kurd ranabî Ceger-xwîn !

Cegerxwîn


PASDA

LI ROJHILAT
Shev resh û tarî, bahoz û bandev

Nakevî dest me: ne razan ne rev

Hewrên rêzanî tarî û giran

Berfê bibarî, yan gulebaran ?

Em reshhewravin kevneperestî

Tênin bîra min dîlî, bindestî

Dar bikevî dest mirovên xwînxwar

Dîsa dimênin birçî û hejar

Karê me dibî veshartin û rev

Tavê nabênin bi rojê em tev

Tênin ber çavan dijûn û lêdan

Shemaq û qamçî, kawçûk û zindan

Pêlên zordestî wek lehî û çêm

Xwe berdin ser me xum-xum û lem-lem

Di ber xwe dibin bîr û serbestî

Pashve dishkênin nûjenperestî

Tên perçiqandin tev destûr û rist

Raserî me tên ev kevnepirist

Benda Azadî li xwe napirsî

Belkî ez shashim, ji wan natirsî

Tarîx û abor, herdu di gel me

Eger bitirsin ji bo me sherme

Badîhewane ev tav û bahoz

Eger em rabin hemî dibin toz

Vane, shiyarbûn cotar û karker

Dijmin têshênin bê ceng û bê sher

Çiqas bimênî ev cihan bê deng

Bê sher, bê kushtin, be halan û ceng

Em her diçin pêsh, dijmin diçin pash

Bê av digerin ev dolab û ash

Sermayeperest, tev top tavêjin

Nabênin îro çawan sergêjin ?!

Ew çi talan û çi ceng û pevçûn

Bila xwesh bikin hemî cî û shûn

Hemî em mirov bibin wek bira

Cî nedin diza, rê nedin gura

Cihan xwesh bikin tev bax û bihisht

Ne shûr, ne xençer, ne derf û ne xisht

Keser nemênî wek min dilbirîn

Ev dinya xweshe, dinya Cigerxwîn

Cegerxwîn


PASDA

PORT Û SHÎRET
Hela were, hela were !

Ji bo te bêjim eshkere.

Em bûn çera hirç û gura

Bûn alifê ga û kera

Heval bibin tev Markisî

Bawer mebin bi hîç kesî

Bi pêshde gernas û shiyar

Êrish bikin sênca neyar

Hela were, hela were !

Ji bo te bêjim eshkere.

Win kom bikin zêr û pera

Zû çêbikin serleshkera

Kurd perçe-perçe çend kerî

Doza xwe nabin ta serî

Kole di bin destê neyar

Çawa bibim jê hêvîdar ?

Hela were, hela were !

Ji bo te bêjim eshkere

Divêm shiyarbin hey heval !

Bidin di vê rê can û mal

Li ser çîyan shepal û shêr

Êrîsh bikin li jor û jêr

Hela were, hela were !

Ji bo te bêjim eshkere.

Eger wesan çend perçebin,

Dê tim di bin zorêdebin

Ger em nebin yek perçe ar

Guh nadî dengê min neyar

Cegerxwîn